به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، اربعین صرفاً یک مناسبت مذهبی نیست؛ بلکه بستری است برای تبیین، بازخوانی و گسترش گفتمان عاشورا در روزهایی که یادآور دوازده روز حماسه و دفاع ملی در برابر دشمنان ملت است، این مناسبت عظیم می‌تواند به پُل مفهومی و فرهنگی میان عاشورا و دفاع مقدس تبدیل شود.

اربعین همچون عاشورا یک نقطه عطف در تاریخ شیعه و حتی در تاریخ انسانیت است؛ نقطه‌ای که مرز میان سکوت و مسئولیت، میان مصلحت‌سنجی و فریاد حقیقت را روشن می‌کند، حال که به اربعین نزدیک می‌شویم بازخوانی آن نه‌تنها از منظر دینی، بلکه از زاویه‌های ملی و اجتماعی نیز ضرورتی دوچندان می‌یابد؛ به‌ویژه آنکه در این ایام یادآور دفاع مقدس ۱۲ روزه‌ای هستیم که نمونه‌ای از ایستادگی، همدلی و وحدت ملی را در تاریخ معاصر کشورمان ثبت کرد.

در روزهایی که حمله به خاک کشور، احساس ملی را برانگیخت و همه سلایق، قومیت‌ها، گرایش‌ها و باورها در کنار هم به دفاع برخاستند، بار دیگر آموزه‌های عاشورا به شکل ملموس‌تری در صحنه عمل اجتماعی دیده شد، ایثار، جان‌فشانی، ترجیح حقیقت بر مصلحت و آمادگی برای فداکاری در راه میهن و ارزش‌ها؛ دفاع مقدس کوتاه‌مدت اما سرنوشت‌ساز این روزها، خود تجلی دیگری از امتداد عاشورا است؛ آن‌گونه که اربعین امتداد روایت عاشورا است.

مردمی که در پیاده‌روی میلیونی اربعین شرکت می‌کنند در حقیقت حاملان یک پیام جهانی‌اند، پیام مظلومیت، مقاومت و پیروزی خون بر شمشیر. این پیام نه محدود به یک قوم، نه به یک مذهب و نه به یک مرز جغرافیایی است؛ بلکه گفتمانی است که می‌تواند الگوی همگرایی ملی و منطقه‌ای باشد. از همین رو، اربعین می‌تواند بستری باشد برای روایت و بازتولید وحدت ملی و گفتمان دفاع مقدس ۱۲ روزه که در دل آن وحدت دوباره جان گرفت.

اگر عاشورا منجر به بیداری اسلامی شد، اربعین ظرفیتی برای تثبیت آن بیداری است و اگر دفاع مقدس ما تکرار شور و شعور عاشورایی بود، روایت آن در بستر اربعین می‌تواند نسل امروزوفردا را نسبت به ریشه‌ها و ارزش‌های این ایستادگی آگاه‌تر سازد، گفتمان مقاومت، تا زمانی زنده می‌ماند که روایت آن تحریف نشود و این روایت در فضای فرهنگی و آیینی چون اربعین، جان تازه‌ای می‌گیرد.

وظیفه رسانه‌ها، نخبگان، مسئولان فرهنگی و فعالان اجتماعی در این روزها، صرفاً اطلاع‌رسانی یا برگزاری مراسم نیست. آنچه امروز اهمیت دارد، گره‌زدن گفتمان اربعین با تجربه‌های معاصر ملی است؛ مردمی که در ایام اخیر جانانه ایستادند، رزم‌آورانی بی‌نام‌ونشان اما بلندمرتبه‌اند. آنان که در شرایط سخت جنگ ترکیبی، دفاع همه‌جانبه کردند همانند یاران عاشورایی، مظلوم اما باعزت بودند.

این پیوند، یعنی گره‌زدن اربعین به دفاع تنها در قالب مناسک ممکن نیست؛ بلکه نیازمند تولید معنا، بازخوانی تجربه‌های عینی و تبدیل آن به محتوای ماندگار در ذهن و زبان مردم است. همان‌گونه که عاشورا با زبان روضه ماندگار شد و اربعین با پای پیاده روایت شد، دفاع مقدس معاصر نیز نیازمند زبان، تصویر و روایتگری است. اینجاست که نقش هنر، ادبیات، رسانه و فضای مجازی کلیدی و راهبردی می‌شود.

در نهایت، اگر بخواهیم انسجام ملی خود را در برابر تهدیدات بیرونی و هجمه‌های رسانه‌ای حفظ کنیم، باید روایت‌های ملی‌مان را زنده و پویا نگه داریم. اربعین نه پایان که آغاز این رویداد است؛ روایت دوازده روز مقاومت ملی باید به بخشی از حافظه جمعی این مردم بدل شود. حافظه‌ای که در پیاده‌روی اربعین، نه فقط عزاداری، بلکه بازآفرینی هویت جمعی را تجربه می‌کند.

اربعین فرصتی است برای بازاندیشی در ارزش‌های تاریخی و فرهنگی ما؛ امروز، بیش از هر زمان، نیازمند انسجام ملی در پرتو این میراث عظیم هستیم. دفاع مقدس ۱۲ روزه، به‌مثابه عاشورای معاصر، باید در آئینه اربعین دیده و روایت شود؛ چرا که تنها از مسیر روایت است که هویت ما بقا می‌یابد و وحدت ما تثبیت می‌گردد.

نویسنده: طاهره جلوخانی