وی افزود: من خیلی سفر می‌کنم، ولی هیچ‌جایی مثل این‌جا مرا با ریشه‌هایم آشتی نداده است.

اسعد بهرامی کارشناس میراث‌فرهنگی در ادامه در گفتگو با خبرنگار کردتودی اظهار داشت: اورامان، در میان رشته‌کوه‌های زاگرس، به‌واسطه‌ی فرهنگ زنده‌اش، معماری شگفت‌انگیز پلکانی، آیین‌های عرفانی و زبان کهن هورامی، در سال ۱۳۹۹ به‌عنوان میراث‌فرهنگی ناملموس در فهرست آثار ملی ایران و سپس در سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱ میلادی) در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.

وی افزود: این ثبت جهانی، نتیجهٔ تلاش سال‌ها مردم، پژوهشگران، و فعالان فرهنگی برای حفظ و معرفی این منطقه بی‌همتا بود.

بهرامی با اشاره به ثبت اورامانات در یونسکو افزود: نام این سرزمین را از دل کوهستان به دل جهان رساند آن‌چنان که رسانه‌های بین‌المللی از آن به‌عنوان شگفتی گمشدهٔ شرق یاد کردند مکانی که فرهنگ و طبیعت در آن به شکل شگرفی با هم آمیخته‌اند.

این کارشناس میراث‌فرهنگی عنوان داشت: این ثبت، نه‌تنها تضمینی برای محافظت از بافت تاریخی، آیین‌ها، زبان و زندگی مردم اورامان است، بلکه فرصتی برای توسعهٔ گردشگری پایدار و آگاهانه نیز فراهم کرده است.

معماری پلکانی خانه‌ها که یکی از دلایل اصلی ثبت جهانی این منطقه است، به‌گونه‌ای طراحی شده که با شیب طبیعی کوه هماهنگ باشد؛ بدون هیچ دخالتی در اکوسیستم منطقه.

در اورامان، خانه‌سازی نه تقابلی با طبیعت، بلکه ادامهٔ زبان آن است. از بالا که نگاه می‌کنی، انگار سنگ‌ها خودشان به شکل خانه درآمده‌اند.

گردشگرانی که به این منطقه سفر می‌کنند، مجذوب آیین‌ها و موسیقی عرفانی مردم می‌شوند.

آیین پیرشالیار، با بیش از هزار سال قدمت، نه‌تنها یک رویداد فرهنگی که نمادی از همبستگی، امید، و ارتباط میان انسان و خداوند است.

دف‌نوازی، سماع، نذر، و میزبانی گرم مردم، تجربه‌ای را رقم می‌زند که در هیچ اقامتگاهی تکرار نمی‌شود.

باوجود ثبت جهانی، اورامان هنوز ساده و دست‌نخورده است و این همان چیزی است که مارکوس گردشگری از اتریش را شیفته کرده.

این گردشگر عنوان داشت: در اورامان هیچ‌چیز مصنوعی نیست مردمان این منطقه با هر گردشگر مثل یکی از خودشان رفتار می‌کنند.

اما همین‌قدر که ثبت جهانی فرصت است، مسئولیت هم هست حفظ اصالت اورامان، جلوگیری از تخریب معماری بومی، آموزش گردشگری مسئولانه، و توجه به زیرساخت‌های ملایم و هماهنگ با محیط، از ضروریات امروز است.

کاک رحمان یکی از پیران این منطقه افزود: مردم منطقه نیز بیش از هر زمان دیگری نسبت به این میراث احساس مسئولیت دارند.

وی عنوان داشت: ما باید مراقب باشیم این ثبت جهانی، اورامان را از اورامان بودنش دور نکند

وی بیان داشت: هنوز هر صبح به مسجد کوچک کنار خانقاه پیرشالیار می‌روم و عصرها برای نوه‌هایم از حکمت‌های قدیم می‌گویم.

این پیر اورامانی اظهار کرد: اورامان، دیگر فقط یک نام محلی نیست؛ بلکه صدایی است که جهان شنید و ستوده است؛ اما آنچه این صدا را زنده نگه می‌دارد، نه سنگ‌ها و فهرست‌ها، بلکه دل‌های عاشق و حافظانی است که در سکوت کوهستان، این فرهنگ را نسل به نسل رسانده‌اند.

 اولویت توسعه پایدار گردشگری در اورامان

 در ادامه منصور مهرزاد مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان گفت: توسعه پایدار گردشگری در منطقه اورامان از اولویت‌های اصلی این اداره کل به شمار می‌رود.

وی بیان داشت: اورامان به‌عنوان وسیع‌ترین منظر فرهنگی ثبت‌شده ایران در فهرست جهانی یونسکو، نمادی از پیوند عمیق انسان با طبیعت و تاریخ است.

وی با اشاره به ثبت جهانی این منطقه در پنجم مردادماه سال ۱۴۰۰ در چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی در چین، افزود: ثبت اورامان به‌عنوان بیست و ششمین اثر جهانی ایران، سندی روشن از ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی استان کردستان است.

مهرزاد تصریح کرد: حفاظت از این گنجینه ارزشمند، معرفی شایسته آن و برنامه‌ریزی برای گردشگری پایدار از جمله وظایف اساسی دستگاه‌های متولی و مردم محلی است.

وی تأکید کرد: این موفقیت، حاصل تلاش جمعی، پژوهش‌های میدانی، مشارکت مردمی و پایداری فرهنگی جامعه‌ای است که قرن‌ها هویت و آیین‌های خود را حفظ کرده‌اند.

انتهای خبر/