کشاورزی و دامداری، قلب تپنده اقتصاد روستایی

نقش کشاورزی در معیشت روستاییان کردستان غیرقابل‌انکار است. تولید گندم، جو، نخود، سیب‌زمینی، صیفی‌جات و میوه‌هایی مانند انگور و گردو در بسیاری از روستاها رواج دارد. از سوی دیگر، دامداری سنتی و نیمه‌صنعتی از منابع مهم درآمد خانوارهای روستایی است. استان کردستان با دارا بودن مراتع گسترده، یکی از مناطق مستعد پرورش دام سبک به‌شمار می‌رود.

با این‌حال، نبود زیرساخت‌های مناسب مانند سردخانه، صنایع تبدیلی و بازار فروش مستقیم محصولات باعث شده سود اصلی این زنجیره به جیب دلالان برود و کشاورز همچنان در مضیقه باشد. اگر برنامه‌ریزی درستی صورت گیرد، ارزش افزوده محصولات کشاورزی می‌تواند چندین برابر افزایش یابد.

گردشگری روستایی؛ فرصتی برای معرفی فرهنگ کردستان

روستاهای کردستان نه‌تنها در عرصه تولید، بلکه در زمینه گردشگری نیز حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. معماری پلکانی روستاهایی مانند پالنگان و اورامان، آیین‌های سنتی، موسیقی بومی، غذاهای محلی و مناظر طبیعی بکر، می‌توانند گردشگران داخلی و خارجی را جذب کنند.

در چند سال اخیر برخی روستاهای منطقه اورامانات که در فهرست جهانی یونسکو نیز ثبت شده‌اند، مورد توجه قرار گرفته‌اند. اما توسعه گردشگری در این مناطق نیازمند ایجاد زیرساخت‌هایی چون راه دسترسی مناسب، اقامتگاه بوم‌گردی، آموزش جوامع محلی و حفظ محیط زیست است تا توسعه با تخریب همراه نباشد.

زنان روستایی نیرویی پنهان اما قدرتمند

زنان در روستاهای کردستان سهم بزرگی در اقتصاد خانواده دارند از دوخت لباس محلی گرفته تا پرورش دام، باغداری و تولید صنایع دستی، قالی‌بافی، گلیم‌بافی، جاجیم، و سبدبافی از جمله هنرهایی هستند که در میان زنان رواج دارد و می‌توانند در بازارهای داخلی و خارجی جایگاهی ویژه بیابند.

اما نبود حمایت‌های کافی، فقدان بازار فروش و واسطه‌های متعدد، باعث شده بسیاری از این زنان نتوانند از هنر خود به‌درستی بهره ببرند.

 اگر زمینه فروش آنلاین، نمایشگاه‌های فصلی، و حمایت‌های اعتباری از آن‌ها فراهم شود، زنان روستایی می‌توانند به یکی از ستون‌های توسعه اقتصادی منطقه تبدیل شوند.

راهکارها و مسیر پیش‌رو

توسعه روستاهای کردستان نیازمند نگاهی جامع‌نگر است نگاهی که فقط به احداث چند طرح عمرانی محدود نشود، بلکه سرمایه‌گذاری بر توانمندسازی روستاییان، تقویت زیرساخت‌ها، بازاریابی هوشمند و آموزش نیروی انسانی را دربرگیرد.

استفاده از انرژی خورشیدی در روستاهای آفتاب‌خیز، حمایت از استارت‌آپ‌های روستایی، توسعه گردشگری پایدار، ایجاد مراکز فرآوری محصولات کشاورزی، و توجه به محیط زیست می‌تواند روستاها را به کانون‌های تولید و امید تبدیل کند.

راهی برای ماندگاری جمعیت روستایی

در ادامه غریب سجادی فرماندار شهرستان سنندج با تأکید بر لزوم نگاه جامع به مقوله توسعه، از کاهش سهم جمعیت روستایی در این شهرستان ابراز نگرانی کرد.

وی با استناد به نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ گفت: جمعیت شهرستان سنندج حدود ۵۰۰ هزار نفر است که بیش از ۴۲۰ هزار نفر از این تعداد در مناطق شهری و تنها ۸۷ هزار نفر در روستاها ساکن هستند به گفته وی، این آمار نشان می‌دهد کمتر از ۲۰ درصد جمعیت شهرستان در روستاها زندگی می‌کنند.

سجادی با اشاره به پیامدهای مهاجرت روستاییان به شهرها، توسعه نامتوازن را یکی از دلایل اصلی این پدیده دانست و افزود: نباید به توسعه به‌صورت یک‌بعدی نگریست؛ بلکه توسعه پایدار، نیازمند نگاهی چندبُعدی است که همه حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را در بر گیرد.

وی همچنین با اشاره به وضعیت محرومیت در برخی مناطق سنندج گفت: کمتر از ۱۰ درصد از مناطق این شهر جزء نقاط کم‌برخوردار محسوب می‌شود. این مسئله باعث شده سهم سنندج از بودجه‌های حوزه نفت و گاز ناچیز باشد؛ در حالی که این موضوع نیازمند بازنگری در نحوه تخصیص منابع است.

اقتصاد روستایی اولویت توسعه مناطق محروم است

در ادامه این گزارش معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست‌جمهوری در سفر به استان کردستان با اشاره به ضرورت توجه به استان‌های کمتر برخوردار، کردستان را نیازمند برنامه‌ریزی جدی برای رفع عقب‌ماندگی تاریخی دانست.

 حسین‌زاده در نشست شورای اداری استان کردستان اظهار داشت: دوران توزیع منابع بدون منطق توسعه‌ای به سر آمده و اکنون نوبت آن است که استان‌هایی با شاخص‌های پایین‌تر توسعه در اولویت قرار گیرند.

وی با اشاره به اینکه استان کردستان طی سالیان گذشته از عقب‌ماندگی تاریخی رنج برده است، گفت: برای جبران این عقب‌ماندگی، باید برنامه‌ریزی‌های عملیاتی جایگزین سخنرانی‌های صرف شود در همین راستا، تقویت اقتصاد روستایی و حمایت از اشتغال زنان به‌عنوان دو محور کلیدی در دستور کار ما قرار گرفته‌اند.

حسین‌زاده افزود: احیای واحدهای تولیدی راکد و افزایش بهره‌وری در مناطق کمتر برخوردار از دیگر اهداف اصلی این معاونت است. 

وی همچنین خاطرنشان کرد: امروز معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم، به عنوان نهادی مستقل، به‌دنبال سرمایه‌گذاری روی ظرفیت‌های موجود برای کاهش فاصله توسعه‌یافتگی در کشور است.

روستاهای کردستان تنها سکونت‌گاه‌هایی دورافتاده نیستند بلکه قطب‌های بالقوه‌ای برای شکوفایی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی‌اند.

 اگر روستاها به عنوان اولویت در سیاست‌گذاری‌ها قرار گیرند و مردم در فرآیند توسعه مشارکت داده شوند، کردستان می‌تواند از دل روستاهایش دوباره زاده شود با جوانانی که در زادگاهشان می‌مانند، تولید می‌کنند، می‌بالند و آینده را می‌سازند.

انتهای خبر/