به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، در دوردست‌ها نگهبانان منابع طبیعی با کوله‌پشتی‌های سنگین و چشمانی خسته اما بیدار، از میان بوته‌های سرخ‌شده عبور می‌کردند، نقشه‌ای در دست داشتند، نه از نوعی که گردشگران می‌برند، بلکه نقشه‌ای با خطوط قرمز و نشانه‌های دست‌نویس: «تعرض امسال»، «حوزه حریم جنگل»، «محدوده ملی» که گویی زخمی در جان دارد.

زمینی که نه به نام یک فرد، نه یک خانواده، نه حتی یک روستا است، زمینی که به نام ملت است؛ اما در سال‌های اخیر، این سرزمینِ مشترک، زیر فشارِ بی‌پناهی، طمع و گاهی سوءتفاهم تهدید و تصرف شده است و ساخت‌وساز غیرمجاز، چرای بی‌رویه دام و آتش‌سوزی‌های عمدی، مثل زخم‌هایی عمیق بر پوست کره زمینِ افتاده‌اند.

جنگِ بی‌صدای انسان و طبیعت، هر هکتار زمین نه فقط یک واحد سطح است، بلکه خاکی است که می‌تواند دوباره سبز شود، جنگلی است که می‌تواند نفس بکشد و آینده‌ای است که نباید به دست طمع یا بی‌توجهی داده شود.

حافظان منابع طبیعی عنوان نگهبانان زنده، در خط مقدم ایستاده‌اند، برای همین موضوع مهم با مهدی عظیمیان رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بیجاربه گفتگوی تفصیلی پرداختیم که بخشی از آن را در این گزارش مطالعه خواهید کرد.

کردتودی: با توجه به اهمیت حفاظت از اراضی ملی در تداوم تعادل زیستی و منابع طبیعی کشور، چه اقداماتی در پنج ماه گذشته در استان شما انجام شده است؟

عظیمیان: در آغاز سال جاری، با تأکید رهبری و وزارت کشور بر لزوم حفاظت از اراضی ملی، دستورالعمل‌های لازم به تمام واحدهای منابع طبیعی استان ابلاغ شد و ما نیز با تمام توان وارد عمل شدیم.

طی این مدت، پنج محور اصلی را در دستور کار قرار دادیم، شناسایی و تخریب متصرفین، اجرای احکام قضایی، پیگیری عوامل حریق، مقابله با چرای غیرمجاز دام و قلع و قمع ساخت‌وسازهای غیرقانونی در اراضی ملی.

کردتودی: اولین محور، شناسایی و تخریب متصرفین بود، آمار دقیقی از این اقدامات ارائه می‌کنید؟

عظیمیان: در این مدت ۵۶ مورد تصرف بر روی اراضی ملی شناسایی شد که مجموعاً به مساحت ۶۳/۵ هکتار می‌رسد، تمامی این موارد پس از تهیه برگه املاک، بررسی تصاویر ماهواره‌ای و تحقیقات میدانی توسط یگان‌های حفاظت انجام شد.

پس از تشکیل پرونده، دستور تخریب صادر و اقدامات اجرایی با رعایت کامل قانون و دستور قضایی انجام گرفته است.

کردتودی: دلیل تصرف برخی افراد از اراضی ملی چیست؟ آیا این اقدامات با واکنش مردمی همراه بوده است؟

عظیمیان: دلایل مختلفی وجود دارد؛ از جمله فقر و نیازهای اساسی خانواده‌ها، سوءتفاهم نسبت به مالکیت زمین، یا سوءاستفاده از ضعف نظارت، ما نمی‌توانیم اجازه دهیم سرزمین ملی که متعلق به تمام مردم است، به‌صورت فردی تصرف شود.

البته در کنار قاطعیت قانونی، تلاش می‌کنیم با آموزش، همکاری با دهیاری‌ها و شوراهای محلی، فرهنگ حفاظت از منابع طبیعی را تقویت کنیم.

کردتودی: در زمینه اجرای احکام قضایی چه اقداماتی صورت‌ گرفته است؟

عظیمیان: این یکی از موفقیت‌های بزرگ است، طی این مدت، ۵۲ مورد رفع تصرف با مساحتی حدود ۱۱۳ هکتار از اراضی ملی با اجرای احکام قضایی انجام شده است، این اقدامات نشان‌دهنده تعامل قوی بین دستگاه اجرایی و قضایی است.

دادستانی محترم شهرستان در تمامی موارد همکاری کامل داشته و دستورات لازم برای تخلیه و بازگرداندن زمین‌ها به بیت‌المال صادر شده است.

کردتودی: حریق جنگل‌ها یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات است، در این مدت چه اقداماتی انجام شده است؟

عظیمیان: متأسفانه طی این پنج ماه ۲ مورد حریق در منطقه حسن‌آباد حومه رخ داد که با تلاش شبانه‌روزی یگان‌های امداد و حفاظت مهار شد، اما مهم‌تر از اطفای حریق، شناسایی عاملان بود.

با استفاده از تحقیقات میدانی و دوربین‌های نظارتی، ۲ نفر به‌عنوان عامل ایجاد حریق شناسایی و دستگیر شدند، این افراد با دستور دادستان محترم شهرستان بازداشت شدند و پرونده آنها برای رسیدگی قضایی تشکیل شده است.

باید تأکید کرد که هرگونه آتش‌سوزی عمدی در مناطق جنگلی یا ملی، علاوه بر خسارت محیط زیستی، جرمی جدی محسوب می‌شود که با آن برخورد قاطع خواهد شد.

کردتودی: چرای غیرمجاز دام نیز یکی از چالش‌های بزرگ است، در این زمینه چه اقداماتی داشتید؟

عظیمیان: چرای غیرمجاز دام، به‌ویژه در فصل بهار و اوایل تابستان، فشار زیادی بر پوشش گیاهی و خاک وارد می‌کند، در این مدت ۲ مورد چرای غیرمجاز شناسایی شد که شامل ۶۶۰ رأس دام بود.

پرونده‌های قانونی برای متخلفان تشکیل و به مراجع قضایی ارسال شد، همچنین، با مالکان دام‌ها جلسات تذکر و آموزشی برگزار شد تا از چرای غیرمجاز جلوگیری شود، ما به دنبال تعادل هستیم؛ نه ممانعت از معیشت مردم، بلکه هدایت آن به سمت چرای قانونی و پایدار است.

کردتودی: در نهایت قلع و قمع ساخت‌وسازهای غیرقانونی؟

عظیمیان: در روستای برگشاد، یک انبار غیرقانونی به مساحت ۲۰۵ مترمربع در اراضی ملی شناسایی شد، پس از تأیید مالکیت توسط کارشناسان و تصویب دستور قضایی، عملیات تخریب انجام شد.

این اقدام نمادی از عزم ما برای جلوگیری از ساخت‌وسازهای غیرمجاز در سرزمین ملی است، هیچ فضایی چه ساختمانی و چه کشاورزی نباید بدون مجوز و در تضاد با قانون، بر روی اراضی ملی ایجاد شود.

کردتودی: فرهنگ‌سازی در این خصوص وجود دارد؟

عظیمیان: امروزه، توجه به منابع طبیعی و حفاظت از محیط‌زیست در جوامع بشری به حدی اهمیت یافته که دیگر تنها یک موضوع زیست‌محیطی نیست، بلکه به‌عنوان «ستون اصلی توسعه پایدار» محسوب می‌شود.

این منابع، پایه‌ای از بقای انسان و شرط بقای تمدن‌های آینده محسوب می‌شوند.

کردتودی: تعریف منابع طبیعی در ذهن مردم چیست؟

عظیمیان: وقتی افراد نام «منابع طبیعی» را می‌شنوند، ذهن بسیاری به‌سرعت به تصاویر جنگل‌های سرسبز، مراتع گسترده یا گردش‌های طبیعت‌گردی می‌رود.

عده‌ای دیگر، منابع طبیعی را فضایی برای شکار یا زیستگاه حیوانات وحشی می‌دانند.

برخی نیز، به‌ویژه در مناطق روستایی و عشایری، این منابع را بستری برای تغذیه دام و تأمین معیشت خانواده خود می‌پندارند.
 اما گروهی هم هستند که منابع طبیعی را صرفاً از منظر اقتصادی می‌بینند؛ جنگل‌ها و مراتع را دارایی‌هایی می‌دانند که می‌توان با بهره‌برداری از آنها، سودهای کلانی کسب کرد.

کردتودی: این نگاه درست است؟

عظیمیان: خیر؛ در این نگاه طبیعت گاه به یک کالا تبدیل می‌شود، آنچه در این میان کمتر موردتوجه قرار می‌گیرد، این واقعیت است که هر آسیبی به منابع طبیعی، در واقع آسیبی به سرمایه ملی، سلامت جامعه و آینده نسل‌های آینده است.

منابع طبیعی کشور، طی سالیان دراز، بستری برای زیست، تولید و معیشت اقوام مختلف، به‌ویژه عشایر و جوامع روستایی، بوده‌اند و باوجود شرایط طبیعی خشک و نیمه‌خشک بسیاری از مناطق ایران، تنوع اقلیمی، پستی و بلندی‌های گسترده و تفاوت‌های جغرافیایی، امکان استفاده‌های چندمنظوره و متناسب با ظرفیت هر منطقه را فراهم کرده است.

کردتودی: تعادل نیازمند رفتار انسان و طبیعت است؟

عظیمیان: تا زمانی که استفاده از این منابع در چارچوب توان اکولوژیک سرزمین باشد، تعادل طبیعی حفظ می‌شود و تخریبی پدیدار نمی‌شود؛ اما در قرن حاضر، و به‌ویژه طی چند دهه اخیر، با افزایش چشمگیر جمعیت، ارتقای سطح مصرف و فشارهای اقتصادی، بهره‌برداری از منابع طبیعی فراتر از حد تحمل اکوسیستم‌ها شکل‌گرفته است.

این استفاده بی‌رویه، تخریب خاک، کاهش پوشش گیاهی، بیابان‌زایی و تغییرات اقلیمی را به دنبال داشته است، امروز این تخریب نه‌تنها در نگاه کارشناسان و پژوهشگران که در تجربه مستقیم مردم و متولیان امر نیز آشکار شده و به یک هشدار زنده تبدیل شده است.

کردتودی: برنامه‌های آینده شما چیست؟

عظیمیان: ادامه این مسیر باقوت بیشتر، تقویت نظارت ماهواره‌ای، افزایش تعداد یگان‌های حفاظت، گسترش همکاری با نهادهای محلی و رسانه‌ها و تسریع در اجرای احکام قضایی از جمله اولویت‌های ما است.

هدف نهایی بازگرداندن تمامی اراضی ملی به بیت‌المال و حفظ آن برای نسل‌های آینده است.

کردتودی: سخن پایانی شما چیست؟

عظیمیان: به تمام شهروندان توصیه می‌کنم که از اراضی ملی به‌عنوان میراث مشترک ملت ایران نگهداری کنند، هرگونه تصرف، آتش‌سوزی یا چرای غیرمجاز، نه‌تنها جرم است، بلکه به زیست‌بوم ما آسیب می‌زند، در منابع طبیعی، در کنار مردم و با قانون، برای حفظ این سرزمین مبارزه خواهیم کرد.

انتهای خبر/