به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، استان کردستان به‌عنوان یکی از استان‌های غنی از منظر فرهنگی، تاریخی و طبیعی ظرفیت قابل‌توجهی برای توسعه صنایع‌دستی دارد، این ظرفیت نه‌تنها از منظر اشتغال‌زایی و حفظ میراث‌فرهنگی بلکه از نظر توسعه پایدار اقتصادی و توانمندسازی جوامع محلی حائز اهمیت است.
 
 در شرایطی که اقتصاد بسیاری از مناطق روستایی و شهری کردستان با چالش‌هایی چون بیکاری، مهاجرت و کاهش درآمد مواجه است توجه به صنایع‌دستی می‌تواند راهکاری بومی، پایدار و کم‌هزینه برای رونق اقتصادی منطقه فراهم آورد.
 
 صنایع‌دستی پیوندی میان فرهنگ و اقتصاد
 
 صنایع‌دستی کردستان بازتابی از هویت، تاریخ و مهارت‌های نسل‌های مختلف مردم این سرزمین است؛ هنرهایی چون فرش‌بافی، گلیم‌بافی، موج بافی، نساجی سنتی، منبت‌کاری، ساخت سازهای محلی، چرم‌دوزی و زیورآلات سنتی نه‌تنها ارزش فرهنگی دارند؛ بلکه با برنامه‌ریزی مناسب می‌توانند به موتور محرک اقتصاد محلی تبدیل شوند.
 
 گزارش‌های آماری حاکی از آن است که بخش قابل‌توجهی از هنرمندان صنایع‌دستی در کردستان در مناطق روستایی ساکن هستند؛ همین امر سبب شده صنایع‌دستی علاوه بر تأمین درآمد برای خانوارها نقش مهمی در جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها ایفا کند. 
 
 به طور نمونه در شهرهایی چون بانه، مریوان، کامیاران و بیجار کارگاه‌های کوچک و خانگی تولید صنایع‌دستی وجود دارد که در صورت حمایت قابلیت توسعه به بازارهای داخلی و بین‌المللی را دارند.
 
 از سوی دیگر حضور گردشگران داخلی و خارجی در استان، به‌ویژه در ایام نوروز یا جشنواره‌های فرهنگی فرصتی مناسب برای عرضه مستقیم صنایع‌دستی و بازاریابی این محصولات فراهم می‌کند؛ صنایع‌دستی علاوه بر ایجاد اشتغال منبع مهمی برای ارزآوری و معرفی چهره فرهنگی کردستان در سطح ملی و بین‌المللی نیز است.
 
 موانع پیشروی هنرمندان صنایع‌دستی کردستان
 
 با وجود ظرفیت‌های بی‌بدیل استان هنرمندان صنایع‌دستی با چالش‌های جدی مواجه هستند. 
 
 به گفته اکثر هنرمندان کردستان یکی از اساسی‌ترین مشکلات نبود بازار فروش پایدار و مناسب برای تولیدات است؛ بسیاری از هنرمندان از نبود سازوکارهای بازاریابی نوین به‌ویژه در فضای دیجیتال، گلایه‌مند هستند؛ این مسئله باعث شده تا تولیدات آن‌ها نتواند جایگاه شایسته‌ای در بازار پیدا کند یا با واسطه‌گری‌های مکرر، سود اصلی به دست دلالان برسد.
 
 مسئله دیگر دشواری در تهیه مواد اولیه باکیفیت و افزایش قیمت آن‌ها است. در صنایعی مانند فرش یا موج بافی، نخ و رنگ‌های طبیعی نقش کلیدی دارند، گرانی یا نایابی این مواد باعث کاهش کیفیت محصولات نهایی شده و در نتیجه قدرت رقابت آن‌ها در بازار کم می‌شود.
 
 از سوی دیگر کمبود آموزش‌های تخصصی و به‌روز به‌ویژه در حوزه طراحی، بازاریابی و بسته‌بندی، مانع ارتقای کیفیت محصولات و نفوذ آن‌ها به بازارهای جدید شده است. 
 
 در بسیاری از مناطق آموزش‌ها محدود به مهارت‌های سنتی باقی‌مانده و کمتر به نیازهای روزبازار توجه شده است.
 
 مسائل بیمه‌ای نیز دغدغه بزرگ بسیاری از فعالان این حوزه است، نبود پوشش‌های حمایتی مناسب، نبود بازنشستگی و بیمه درمانی برای هنرمندان صنایع‌دستی سبب شده بسیاری از آن‌ها علی‌رغم مهارت بالا از ادامه فعالیت منصرف شوند یا به مشاغل دیگر روی‌آورند؛ همچنین محدودیت‌های دسترسی به تسهیلات بانکی یا عدم آشنایی با فرایندهای اخذ وام نیز از موانع توسعه کارگاه‌های تولیدی محسوب می‌شود.
 
 راهکارهای پیشنهادی برای توسعه صنایع‌دستی در کردستان
 
 علی جبارزاده یکی از هنرمندان کردستانی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی کردتودی اظهارداشت: برای بالفعل‌سازی ظرفیت‌های صنایع‌دستی در توسعه اقتصادی استان کردستان مجموعه‌ای از اقدامات هماهنگ و هدفمند ضروری است. 
 
 وی افزود: در مرحله نخست نیاز به تدوین برنامه‌ای جامع از سوی دستگاه‌های اجرایی برای حمایت از تولید، آموزش و فروش صنایع‌دستی وجود دارد، این برنامه باید با مشارکت هنرمندان محلی، اتحادیه‌ها، دانشگاه‌ها و فعالان بازار تدوین و اجرا شود.
 
 هنرمند کردستانی گفت: حمایت از ایجاد و توسعه بازارچه‌های دائمی صنایع‌دستی در شهرهای بزرگ استان و همچنین در مناطق گردشگری می‌تواند راهکاری مؤثر برای عرضه محصولات باشد.
 
 وی تصریح کرد: راه‌اندازی فروشگاه‌های آنلاین بومی یا پلتفرم‌های دیجیتال ویژه صنایع‌دستی کردستان نیز می‌تواند بازار هدف این محصولات را گسترش دهد و به جذب مشتریان داخلی و خارجی کمک کند.
 
 جبارزاده بیان داشت: ایجاد مرکزهای تخصصی آموزش و ارتقای مهارت‌های هنرمندان با تمرکز بر طراحی مدرن، بسته‌بندی، برندینگ و بازاریابی نه‌تنها کیفیت محصولات را افزایش می‌دهد؛ بلکه آن‌ها را متناسب با ذائقه بازارهای جدید می‌سازد؛ همچنین ارائه تسهیلات مالی ارزان‌قیمت و حمایت از راه‌اندازی کارگاه‌های اشتغال‌زا به‌ویژه در مناطق کمتر توسعه‌یافته، از جمله سیاست‌هایی است که می‌تواند به رونق این صنعت کمک کند.

از سوی دیگر شناسایی و ثبت ملی و جهانی برخی از رشته‌های خاص صنایع دستی کردستان، مانند فرش سنندج یا گلیم بیجار، می‌تواند هم به برندینگ منطقه‌ای کمک کند و هم نقش موثری در جذب گردشگران فرهنگی و علاقه‌مندان به هنر ایفا نماید.

صنایع دستی استان کردستان با پشتوانه فرهنگی غنی و نیروی انسانی ماهر می‌تواند به یکی از محورهای اصلی توسعه اقتصادی استان تبدیل شود. اما برای رسیدن به این هدف باید موانع پیش روی هنرمندان برداشته شود و حمایت‌های واقعی، مداوم و مبتنی بر نیازهای روز از این بخش صورت گیرد.

سرمایه‌گذاری در صنایع دستی نه‌تنها به معنای تقویت اقتصاد محلی است، بلکه اقدامی برای حفظ هویت فرهنگی و افزایش انسجام اجتماعی نیز محسوب می‌شود،‌توجه به این حوزه می‌تواند استان کردستان را به الگویی موفق از توسعه بومی مبتنی بر فرهنگ و هنر بدل کند.

برپایی نمایشگاه مد و لباس کُردی در آستانه روز جهانی صنایع‌دستی

 منصور مهرزاد بیان کرد: به مناسبت روز جهانی صنایع‌دستی مجموعه‌ای از برنامه‌های متنوع فرهنگی و هنری با هدف پاسداشت این میراث ارزشمند در سنندج برگزار می‌شود.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان با اشاره به برپایی نمایشگاه "مد و لباس کُردی از گذشته تا امروز" در سنندج خبر داد و افزود: این نمایشگاه روز یکشنبه ۱۸ خردادماه به مدت یک هفته در خانه کُرد سنندج با هدف معرفی و ترویج لباس‌های اصیل، پوشیده و محجبه کُردی برپا و به نمایش تنوع پوشش زنان و مردان کُرد در طول تاریخ می‌پردازد.

وی عنوان کرد: همزمان با برگزاری این رویداد فرهنگی، فروشگاه دائمی صنایع‌دستی نیز در عمارت آصف برپا می‌شود تا بستر مناسبی برای عرضه و فروش محصولات هنرمندان محلی فراهم آورد.

مهرزاد با بیان اینکه مراسم بزرگداشت هفته صنایع‌دستی نیز روز چهارشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۴ در هتل شادی سنندج برگزار می‌شود، اظهار کرد: این برنامه با حضور مسئولان استانی، هنرمندان و علاقه‌مندان به هنرهای سنتی برگزار می‌شود و فرصتی فراهم می‌آورد تا تولیدات ارزشمند هنرمندان بومی در معرض دید عموم قرار گیرد.

انتهای خبر/