اما بحران زمانی شکل می‌گیرد که می‌دانیم تنها ۸۶۳ روستا در کردستان دارای جایگاهی مشخص برای دفع زباله هستند رقمی که تنها ۶۲ درصد از کل روستاهای استان را شامل می‌شود. جالب‌تر اینکه بسیاری از همین جایگاه‌ها نیز فاقد امکانات حداقلی همچون ماشین‌آلات حمل و دفن زباله یا حتی محوطه کافی برای دفن بهداشتی هستند.

کژال حبیب‌زاده، در گفتگو با خبرنگار کردتودی اظهار داشت: در بیشتر روستاها، جمع‌آوری زباله یا انجام نمی‌شود یا در بهترین حالت هفته‌ای یک‌بار صورت می‌گیرد در نتیجه، زباله‌ها تنها تخلیه می‌شوند و دفن اصولی، گندزدایی یا پوشش‌دهی مناسبی روی آن‌ها انجام نمی‌شود.

 معاون محیط‌زیست کردستان گفت: این وضعیت نه‌تنها سیمای طبیعت روستاها را مخدوش کرده؛ بلکه باعث پراکندگی زباله‌ها در اثر وزش باد و نفوذ آن‌ها به اراضی کشاورزی شده است؛ موضوعی که نارضایتی کشاورزان محلی را نیز در پی داشته است از سوی دیگر، تجمع زباله در فضاهای باز، زمینه را برای رشد حشرات، افزایش بوی نامطبوع و انتقال بیماری‌ها فراهم کرده و به تهدیدی برای سلامت عمومی تبدیل شده است.

وی بیان داشت: در قانون مدیریت پسماندها که در سال ۱۳۸۳ به تصویب مجلس و تأیید شورای نگهبان رسید، صراحتاً وظایف نهادهای مختلف در این زمینه مشخص شده است. اما اجرای ناقص یا نادیده‌گرفتن این قانون در عمل، امروز تبعات خود را به شکل تخریب محیط‌زیست و افزایش آلودگی در مناطق روستایی کردستان نشان داده است.

 معاون محیط‌زیست کردستان در ادامه افزود: نکته قابل‌تأمل این است که اکثر دهیاری‌ها و شوراهای روستاها، توان مالی و لجستیکی برای مدیریت پسماند را ندارند نبود اعتبارات کافی و نداشتن ماشین‌آلات حمل زباله سبب شده که بسیاری از روستاها حتی در ساده‌ترین سطح هم امکان جمع‌آوری روزانه زباله را نداشته باشند.

 وی گفت: در برخی مناطق نیز جایگاه‌های دفع زباله با مساحت‌هایی کمتر از ۴۰۰ مترمربع طراحی شده‌اند که پاسخگوی حجم پسماندهای تولیدی نیست و اصول فنی دفن بهداشتی در آن‌ها قابل‌اجرا نیست.

 روزگار احمدی کارشناسان محیط‌زیست در ادامه خاطرنشان کرد: بدون مشارکت مؤثر دولت، اختصاص بودجه، آموزش روستاییان و نظارت مستمر بر عملکرد دهیاری‌ها، نمی‌توان انتظار بهبود وضعیت را داشت. 

وی گفت: آموزش عمومی برای کاهش تولید زباله و تفکیک پسماندها از مبدأ، باید از مهم‌ترین راهکارهای میان‌مدت این بحران باشد.

 این کارشناس بیان داشت: کردستان با همه زیبایی‌های طبیعی‌اش، در برابر آزمونی سخت قرار گرفته است و اگر امروز اقدامی اساسی برای حل بحران پسماند صورت نگیرد، فردا شاید نه‌تنها از محیط‌زیست سرسبز این استان خبری نباشد، بلکه سلامت نسل‌های آینده نیز به خطر بیفتد.

صدای روستا روایتی از مردم در دل بحران پسماند

در دل روستاهای کردستان، مردم سال‌هاست با مشکل انباشت زباله و نبود مدیریت اصولی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. آنچه در ظاهر تنها یک مسئله زیست‌محیطی تلقی می‌شود، برای ساکنان این مناطق، به معضلی روزمره و نگران‌کننده بدل شده است.

حسن عباسی، کشاورز اهل یکی از روستاهای اطراف سنندج، در گفتگو با خبرنگار کردتودی اظهار داشت: هر هفته بادی که از سمت محل دپوی زباله می‌آید، کیسه‌ها و پلاستیک‌ها را به زمین‌های کشاورزی‌مان می‌آورد زباله‌هایی که نه‌تنها چهره زمین را زشت می‌کنند، بلکه باعث آلودگی خاک و آسیب به محصولاتمان شده‌اند.

 وی گفت: در بسیاری از روستاها، نبود ماشین‌آلات حمل زباله یا حتی یک محل مناسب برای تخلیه آن‌ها باعث شده تا اهالی به‌ناچار زباله‌ها را در گوشه‌ای از روستا یا در حاشیه زمین‌های زراعی دپو کنند این امر نه‌تنها تهدیدی برای سلامت ساکنان است، بلکه باعث افزایش حیوانات موذی و بروز بوی نامطبوع در اطراف منازل شده است.

ریحانه مرادی، یکی دیگر از زنان روستایی در مریوان، از نگرانی‌های بهداشتی خانواده‌ها در این مورد عنوان داشت: ما بچه‌های کوچک داریم وقتی زباله‌ها روزها در محل می‌مانند و حیوانات به آن‌ها دسترسی دارند، خطر بیماری زیاد می‌شود کسی هم پاسخگو نیست، دهیاری هم فقط می‌گوید بودجه نداریم.

 مرادی گفت: ساکنان روستاهای کردستان به‌خوبی از خطرات انباشت زباله آگاه‌اند، اما اغلب ابزاری برای مقابله با آن در اختیار ندارند.

 وی عنوان داشت: نبود آموزش کافی در زمینه تفکیک زباله، نبود امکانات بازیافت و عدم جمع‌آوری منظم باعث شده تا مردم، باوجود نگرانی، نتوانند اقدام مؤثری برای بهبود شرایط انجام دهند.

 عضو شورای یکی از روستاهای منطقه بانه، نیز با اشاره به کمبود منابع، افزود: دهیاری ما حتی یک خودروی مخصوص برای جمع‌آوری زباله ندارد چند بار مکاتبه کردیم، اما یا اعتباری تخصیص داده نشده یا رسیدگی به‌تعویق‌افتاده. ما مانده‌ایم با کوهی از زباله و گلایه‌های به‌حق مردم.

 این دهیار بیان داشت: در چنین شرایطی، خواسته اصلی مردم روستاهای کردستان از مسئولان، تأمین زیرساخت‌های اولیه، اختصاص ماشین‌آلات، آموزش عمومی و نظارت بر اجرای قانون مدیریت پسماند است.

وی در پایان افزود: آن‌ها امید دارند که صدایشان شنیده شود، پیش از آنکه این بحران به نقطه‌ای بازگشت‌ناپذیر برسد.

انتهای خبر/