به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، آنان که کمر به نابودی محیط طبیعی بی‌بدیل کوهستان شهرِ بیجار بسته‌اند چنان بر این آسیب و تخریب اصرار دارند که وقتی از جنوب شرق کوه و آن پروژهٔ کذایی و زیان‌بار رانده شدند، از جنوب غرب کوه سر برآورده‌اند، تا دیواری از آهن و سمند برافرازند و این چشم‌انداز زیبا را بپوشانند و کوه و این شکوه هزاران ساله را پشت آن مستور سازند.

در دل کوه‌های زاگرس، جایی که باد با صدای آرام خود، داستان‌های قرون متوسطه را زمزمه می‌کند، شهر بیجار به‌عنوان یکی از زیباترین و اصیل‌ترین شهرهای استان کردستان، در میان ییلاق‌های سرسبز و کوه‌های سر برافراشته جای گرفته است. این شهر، با تاریخی غنی و طبیعتی بکر، همواره نمادی از همخوانی انسان و طبیعت بوده است؛ اما امروز، این هماهنگی در معرض خطری بی‌سابقه قرار دارد.

نقاره کوب، کوهی که سال‌هاست چون پاسداری سرمست بر فراز شهر ایستاده، نه‌تنها یک پدیده طبیعی، بلکه بخشی از روح و جانِ مردم بیجار است، این کوه، همچون قلبی زنده، رگ‌های شهر را تغذیه می‌کند و هویت فرهنگی، تاریخی و محیط‌زیستی این سرزمین را شکل داده است، اما اکنون با دستورات شهرسازیِ بی‌بازتاب و طرح‌های توسعه‌ای که بدون در نظر گرفتن ارزش‌های اکولوژیک و فرهنگی تدوین شده‌اند، این نماد عظمت در حال تخریب است.

در تیرماه سال ۱۴۰۳، آتشی وحشیانه در منطقه آبیدر بیجار شعله‌ور شد، این آتش، علاوه بر تخریب گسترده جنگل‌های بکر، سه شهید محیط‌زیستی را نیز به جامعه کردستان تقدیم کرد، حمید، خبات و چیاکو این سه جوان، با قلبی سرشار از عشق به سرزمین، به منطقه آتش‌سوزی رفتند تا در کنار نیروهای امدادی، از طبیعت دفاع کنند، اما شعله‌های سهمگین، جان آن‌ها را گرفت و آنان را به شهیدان طبیعت تبدیل کردند.

این حادثه نه‌تنها یک فاجعه محیط‌زیستی، بلکه بازتابی از ضعف سیستم‌های پیشگیری و پاسخگویی اضطراری در مناطق کوهستانی است، بسیاری از جنگل‌های کردستان در سال‌های اخیر به دلیل خشکسالی، تغییرات آب‌وهوایی و تخریب‌های انسانی در معرض خطر بالای آتش‌سوزی قرار دارند، اما تاکنون برنامه‌ای جامع برای مقابله با این بحران اجرایی نشده است.

شهادت این سه شهید، فریادی بود که وجدان ملت را تکان داد، آن‌ها نه به‌خاطر یک حادثه طبیعی، بلکه به دلیل بی‌تفاوتی مسئولان و عدم آمادگی سیستم‌های امدادی، جان خود را از دست دادند، این فاجعه تنها یک درد شخصی نبود، بلکه آیینه‌ای از وضعیت نابسامان مدیریت منابع طبیعی در مناطق محروم و کوهستانی بود.

اما هم‌زمان با این فاجعه، خبری تلخ دیگر از بیجار به گوش رسید، تخریب گسترده کوه نقاره کوب برای اجرای طرح‌های شهرسازی، عملیات تخریب و باربری خاک در دامنه‌های این کوه با استفاده از ماشین‌آلات سنگین آغاز شده است، این طرح‌ها، بدون بررسی اثرات زیست‌محیطی و بدون مشارکت مردم محلی، در حال تغییر چهره طبیعی و فرهنگی بیجار است.

نقاره‌کوب تنها یک تپه نیست؛ این کوه، نماد مقاومت، اصالت و زیبایی مردم بیجار است، تخریب آن تنها به معنای از بین بردن یک پدیده طبیعی نیست، بلکه از بین رفتن هویت یک شهر و یک فرهنگ است، این کوه مانند دماوند در تهران یا سهند در تبریز، بخشی از هویت مکانی مردم است، آن را تخریب‌کردن، همانند آن است که قلب یک شهر را بیرون بکشیم.

در هفته‌های اخیر، شهروندان بیجار، فعالان محیط‌زیستی و نهادهای مدنی، با برپایی تجمعات مسالمت‌آمیز و انتشار بیانیه‌ها، خواستار توقف فوری تخریب نقاره‌کوب شده‌اند، آن‌ها می‌گویند ما نمی‌خواهیم شهرمان به یک شهر بتنی و بی‌روح تبدیل شود، ما می‌خواهیم فرزندانمان بتوانند زیر سایه درختان و در دامنه کوه‌های سرسبز بروند.

بسیاری از شهرهای کشور، از جمله اصفهان، تبریز و رشت، در سال‌های اخیر با تخریب کوه‌های اطراف خود مواجه شده‌اند که منجر به افزایش آلودگی هوا، تغییرات آب‌وهوایی محلی و کاهش کیفیت زندگی شده است، بیجار، با داشتن یکی از بهترین هوای کشور، نباید به این سرنوشت دچار شود.

اکنون، زمان آن رسیده است که مسئولان، از استاندار کردستان تا مدیران شهری بیجار، به‌عنوان نمایندگان مردم، پاسخگو باشند، تخریب نقاره‌کوب نه‌تنها نقض قانون حفاظت از محیط‌زیست است، بلکه نفی ارزش‌های اخلاقی، فرهنگی و معنوی مردم است.

ما از تمامی نهادهای نظارتی، از جمله سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور، شورای‌عالی شهرسازی و معماری و دادستانی عمومی و انقلاب، می‌خواهیم تا فوراً وارد عمل شوند و با صدور دستور توقف فوری تخریب، از این فاجعه جلوگیری کنند.

حمید، خبات و چیاکو با جان خود ثابت کردند که طبیعت ارزشی گران‌بها دارد امروز، وظیفه ما این است که از میراث آن‌ها دفاع کنیم، نقاره‌کوب، تنها یک کوه نیست؛ این کوه، قلب تاریخی، فرهنگی و محیط‌زیستی بیجار است، آن را تخریب کنیم، یعنی هویت خود را فراموش کنیم.

این عرصه می‌توانست کاربری فضای سبز و جنگل‌کاری باشد برای هزاران شهروندِ ساکن دامنهٔ کوه از قلعه تخت گرفته تا قلعهٔ حلوایی و فازهای ۱ و ۲ حلوایی که هیچ سرانهٔ فضای سبزی ندارند، این موقعیت آمیخته به بافت مسکونی می‌توانست به جاذبه‌های بی‌نظیر طبیعی و فرهنگی و گردشگری شهر تبدیل شود و موجبات آرامش و آسایش و زیبایی برای ساکنان و مسافران عبوری باشد.

نویسنده: علی غفاری فعال محیط زیستی