ادامه روند خشکسالی نگران‌کننده است

خسرو سیف‌پناهی کارشناس هواشناسی استان کردستان در گفتگو با خبرنگار کردتودی اظهار داشت: استان کردستان در سال جاری با تداوم خشکسالی‌های پیاپی روبه‌روست و میانگین بارش‌های ثبت‌شده به حدود ۳۴۴ میلیون مترمکعب رسیده است که این رقم نسبت به میانگین بلندمدت سی‌ساله، حدود ۱۱۰ میلی‌متر کاهش نشان می‌دهد که معادل ۲۴ درصد افت بارندگی است.

به گفته‌ی پناهی، الگوی بارش در کردستان نه‌تنها از لحاظ مقدار بلکه از نظر پراکنش زمانی و مکانی نیز دچار تغییر شده است و بارش‌ها که معمولاً در ماه‌های پاییز و زمستان بیشترین سهم را دارند، در سال جاری با تأخیر آغاز شده و در اغلب نقاط استان پراکنده و کم‌دوام بوده است.

وی با اشاره به داده‌های اقلیمی تأکید کرد: پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که در فصل پاییز جاری نیز بارش‌ها حدود ۳۰ درصد کمتر از حد نرمال خواهد بود بنابراین احتمال دارد در زمستان نیز با کاهش بارندگی و تداوم خشکی هوا مواجه شویم.

  کاهش بی‌سابقه‌ی ذخایر آبی

در ادامه، آرش آریانژاد، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان، در گفتگو با خبرنگار کردتودی از وضعیت نگران‌کننده‌ی سدهای استان خبر داد و گفت: در حالی که انتظار می‌رفت با پایان تابستان گرم و خشک و آغاز بارش‌های پاییزی، حجم آب سدها افزایش یابد، اما متأسفانه این امید تحقق نیافته و ورودی آب به سدها به‌شدت کاهش یافته است.

آریانژاد افزود: بر اساس آخرین آمار، حجم ذخیره‌ی سدهای استان نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از ۲۲۵ درصد کاهش یافته و هم‌اکنون تنها ۳۷ تا ۳۸ درصد از مخازن سدهای کردستان پر هستند.

به گفته‌ی وی، کاهش ورودی آب به سدها نه‌تنها تأمین آب کشاورزی را با چالش روبه‌رو کرده بلکه تأمین آب شرب شهروندان نیز در برخی مناطق در آستانه‌ی بحران قرار دارد.

 آریانژاد تأکید کرد: در چنین شرایطی، اولویت اصلی ما تأمین پایدار و سالم آب شرب برای جمعیت استان است و برای این منظور، مدیریت مصرف، بازچرخانی آب و جلوگیری از هدررفت در شبکه‌های انتقال از جمله اقدامات حیاتی محسوب می‌شود.

ضرورت توسعه کشاورزی حفاظتی

کردستان استانی است که اقتصاد آن تا حد زیادی بر پایه‌ی کشاورزی استوار است اما تداوم خشکسالی‌ها، معیشت هزاران خانوار روستایی را تحت‌تأثیر قرار داده است.

صالح احمدی معاون تولیدات بهبودی سازمان جهاد کشاورزی کردستان، در این باره می‌گوید: بیش از ۸۶ درصد از زراعت استان به‌صورت دیم انجام می‌شود و این نوع کشت به‌شدت وابسته به بارش‌های فصلی است لذا کاهش بارندگی در سال‌های اخیر موجب کاهش عملکرد محصولات، فرسایش خاک و افزایش هزینه‌های تولید شده است.

وی ادامه داد: در چنین شرایطی، اجرای برنامه‌های کشاورزی حفاظتی به‌عنوان راهبردی پایدار، بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد و این برنامه‌ها شامل روش‌هایی مانند کشت مستقیم، حفظ بقایای گیاهی در مزرعه، ترویج کشت تناوبی و استفاده‌ی بهینه از نهاده‌ها است که با هدف حفظ رطوبت خاک، افزایش بهره‌وری آب و کاهش تخریب منابع طبیعی دنبال می‌شود.

 افت ۳۰۰ هزار تنی در تولید گندم هشداری برای امنیت غذایی

 حامد قادرزاده، عضو هیئت علمی جهاد کشاورزی استان کردستان، در گفتگو با خبرنگار کردتودی گفت: اگر تدابیر جدی برای مدیریت منابع آبی اتخاذ نشود، خسارات ناشی از خشکسالی می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد. ما باید علاوه بر اقدام‌های کوتاه‌مدت، به اصلاح ساختارهای مدیریتی و آموزشی نیز بیندیشیم.

وی تأکید کرد: ثبت و رصد داده‌های بلندمدت اقلیمی، آموزش مدیران و بهره‌برداران بخش کشاورزی، و اصلاح سیاست‌های قیمت‌گذاری آب از جمله اقداماتی است که می‌تواند در مدیریت بحران مؤثر واقع شود.

قادرزاده در ادامه با اشاره به تأثیر مستقیم خشکسالی بر تولید محصولات اساسی گفت: در سال گذشته، میزان تولید گندم در استان کردستان نسبت به سال زراعی پیش از آن بیش از ۳۰۰ هزار تن کاهش یافته است و علت اصلی این افت، کاهش بارندگی‌ها و کاهش رطوبت خاک بوده است.

به گفته‌ی وی، اگر این روند ادامه یابد، استان با کمبود منابع غذایی و کاهش درآمد کشاورزان روبه‌رو خواهد شد.

وی افزود: در کنار مدیریت منابع آب، لازم است دولت سیاست‌های حمایتی از جمله بیمه‌ی محصولات کشاورزی، تسهیلات ویژه برای اجرای روش‌های آبیاری نوین و تشویق به کشت محصولات کم‌آب‌بر را در دستور کار قرار دهد.

آینده‌ای در گرو تصمیم‌های امروز

در پایان، کارشناسان اتفاق‌نظر دارند که کردستان در نقطه‌ی حساسی از تاریخ اقلیمی خود قرار دارد و تغییرات آب‌وهوایی جهانی، افزایش دما و کاهش بارش‌ها، شرایطی را رقم زده که نیازمند تصمیم‌های علمی، سریع و هماهنگ است.

اگرچه چالش کم‌آبی، پدیده‌ای فراگیر در سراسر کشور است، اما ویژگی‌های خاص اقلیمی و کشاورزی کردستان موجب شده این استان بیش از دیگر مناطق در معرض آسیب قرار گیرد.

به باور متخصصان، تنها با مدیریت هوشمند منابع آبی، توسعه کشاورزی حفاظتی، استفاده از فناوری‌های نوین در آبیاری و فرهنگ‌سازی فراگیر در مصرف آب می‌توان از شدت این بحران کاست و آینده‌ای پایدار برای مردم و طبیعت کردستان رقم زد.

گزارش از مهوش رحیمی

انتهای خبر/